corona – informatie over psychische effecten

Corona, de psychische gevolgen

Op dit deel van de website vindt u informatie over corona, met name over de psychische en psychosociale gevolgen ervan. De pandemie lijkt nu achter ons te liggen, de maatregelen zijn losgelaten. Nederland haalt opgelucht adem. Echter, voor veel mensen is dit maar ten dele reden voor optimisme. Een aanzienlijk deel kampt met langdurige klachten na een corona infectie. Verlies van vitaliteit, verlies van werkzaamheden, verlies van vertrouwen, depressieve gevoelens, angst. Hoe ga je daarmee om? Ook als hulpverlener een nieuwe uitdaging. Hoe houd je je hoofd boven water in een spreekkamer waar stress de boventoon voert. Wat draagt bij aan onze veerkracht.

U vindt algemene informatie over corona, informatie gericht op specifieke groepen patiënten en zorgverleners. Verder vindt u informatie voor uw patiënt en ondersteuningsmateriaal voor het werk van de huisarts, POH-GGZ, POH-jeugd en POH-S. Er is een onderdeel over digitale communicatiemiddelen en over corona en beleid. Tenslotte hebben we de informatie over nazorg voor patiënt en zijn naaste aangepast en flink uitgebreid.

We realiseren ons dat we verre van volledig zijn. Geregeld verschijnen er nuttige, bruikbare tips en richtlijnen.We nodigen u uit om aanvullingen aan ons te mailen, die zijn van harte welkom.

1. Algemeen

1.1 Algemeen

Thuisarts voor patiënt, huisarts en POH

Psychische klachten in coronatijd
Thuisarts over corona èn daarna

Informatie en adviezen over hoe te handelen in uw situatie. Bijvoorbeeld:

Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG)
  1. Psychosociale zorg-Inleiding
  2. Psychosociale (na)zorg voor patiënten
  3. Psychosociale (na)zorg voor u en uw team
  4. Langdurig klachten na Covid 19 (NHG standaard mrt 2022)
Multidisciplinaire Richtlijn

Langdurige klachten en revalidatie na COVID 19

RIVM en ARQ: Steunpunt coronazorgen, advies bij zorgen over of door de coronacrisis

Steunpunt Coronazorgen

Rijksoverheid: voor gemeentes en (maatschappelijke) organisaties die activiteiten organiseren rondom het thema ‘aandacht voor elkaar’

Aandacht voor elkaar

Mind:

Informatie en steun vanuit MIND voor cliënten en familie/naasten over corona
De ggz appwijzer

ARQ, Nationale Psychotrauma Centrum, kenniscentrum impact rampen en crises

Psychosociale ondersteuning voor publiekPsychosociale ondersteuning voor professionals

Trimbos-instituut

Coronavirus

  1. Mentaal gezond door de coronacrisis: zeven adviezen voor de tweede golf
  2. Jeugd en het nieuwe coronavirus
  3. Hulpbronnen tijdens de coronacrisis voor zorgverleners en mantelzorgers van ouderen
  4. Veelgestelde vragen
KNMG corona

Alle bronnen over het Coronavirus (COVID-19) voor artsen door artsen

Zorg voor Beter, voor zorgverleners in de eerste lijn

Kennisplein voor verpleging, verzorging, zorg thuis en eerste lijn.

IC Connect, voor (voormalig) IC patiënten en naasten

Coronavirus
Post Intensive Care Syndroom en PICS-familie

C-support, nazorg voor Covid-19 patiënten die langdurig klachten ondervinden van een coronabesmetting

C-support

Informatie en ondersteuning voor mensen met long covid

Coronaplein.nu, voor mensen met Long (langdurig) Covid

1.2 Specifieke groepen

Kinderen en jongeren

Nederlands Jeugdinstituut: Ondersteuning voor gezinnen, kinderen en jongeren
Trimbos: Jeugd en het coronavirus

Kenniscentrum kinder- en jeugdpsychiatrie

Samen werken, voor een psychisch gezonde jeugd

Kinderen met ouders met psychische problemen of verslavingsproblemen – KOPP/KOV

Trimbos: Ondersteuning KOPP/KOV voor professionals, kinderen, ouders en naasten
Trimbos: Handreiking informatieboekjes KOPP/KOV voor professionals (gratis download)

Ouderen

ANBO over het coronavirus

Mantelzorgers

PDF mantelzorg

In begrijpelijke taal en voor anderstaligen

Pharos.nl en coronavirus
Steffie.nl en het-coronavirus (filmpje) 
VGN: Communicatiemiddelen in begrijpelijke taal

Mensen met zwakbegaafdheid of een licht verstandelijke beperking

Cordaan: Tips voor begeleiders of behandelaren bij psychische klachten
Cordaan: Tips voor patiënten bij psychische klachten

Gehandicapten

Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland: maatregelen, veel gestelde vragen, tips en adviezen.

Doven en slechthorenden

Video’s in nederlandse gebarentaal over het coronavirus

Mensen met dementie

Ondersteuning bij dementie en corona

Mensen met autisme en hun naasten

Nederlandse Vereniging  voor Autisme: PDF: NVA wegwijzer autisme en corona
NVA dossier gehandicaptenzorg: over de gevolgen in een zorginstelling

Migranten, vluchtelingen en asielzoekers, voor professionals

Handreiking psychosociale ondersteuning aan migranten, vluchtelingen en asielzoekers

Lithium en clozapine gebruik in coronatijd

Kenniscentrum bipolaire stoornissen : Aanbevelingen lithium en covid-19
Clozapinepluswerkgroep: Covid-19 en EPA in het bijzonder bij clozapinegebruik

2. Zorg voor zorgverleners

2.1 Telefonische diensten en chatmogelijkheden

Coaches voor Medici

Luisterend oor voor alle zorgprofessionals.

Coaches van Challenge & Support

corona-covid-19-support.

Contactpunt psychosociale ondersteuning voor zorgprofessionals

Stichting ARQ Impact  tel. 088 -3305500.

Zelfhulpgroep voor artsen met een verslaving aan alcohol of andere verdovende middelen

Anonieme Dokters

 

2.2 Publicaties, tips, zelfhulp

NHG: Psychosociale zorg

Psychosociale (na)zorg voor u en uw team

Zorg voor zorgverleners

De Senza methode: bouwen aan de mentale weerbaarheid van het team.

Informatie voor professionals: concrete ondersteuning tijdens en na een (corona)crisis

ARQ: Richtlijn psychosociale ondersteuning zorgprofessionals

Praktische tips in moeilijke tijden, boekje of PDF

Boekje: Zorgen voor professionals

RIVM & ARQ:  Steunpunt Coronazorgen

Voor iedereen die zich zorgen maakt of vragen heeft over de coronacrisis en de gevolgen daarvan.

Tips en adviezen voor mentale gezondheid zorgprofessionals, Min. van Defensie

PDF: Flyer adviezen mentale gezondheidszorg zorgprofessionals

Vergeet je zelf niet, gebaseerd op tips van Militaire GGZ

vergeetjezelfniet.nu

Omgaan met psychosociale stress tijdens de covid-19 crisis; adviezen voor (na)zorg, LHV

LHV: omgaan met psychosociale stress tijden de covid-19-crisis

Tips en adviezen over goede zorg voor jezelf en voor elkaar, Federatie Med. Specialisten

FMS: Zorg goed voor jezelf, zorg goed voor elkaar

Mentale gezondheid in Coronatijd

PDF mentale gezondheid in Coronatijd

Openheid, ondersteuning en waardering tijdens coronastress, tips voor leidinggevenden

Medisch Contact: Zo zorg je in coronatijd voor je collega’s

Ned. Ver. Voor Hypnotherapeuten, luisteroefeningen in tijden van corona.

Ter ondersteuning voor zorgverleners, patiënten en voor verbetering van fysieke en mentale weerstand

 

2.3 Webinars (achtergrondinformatie)

Webinar Defensie met uitleg en tips voor over omgaan in deze stress omstandigheden voor  zorgverleners

Webinar mentale gezondheid

 

2.4 Richtlijnen van beroepsverenigingen en expertgroepen

Richtlijnen en adviezen palliatieve zorg, gesprekken bij kwetsbaren

palliaweb.nl/covid19

FMS:

Overzicht van richtlijnen, handreikingen, leidraden en andere documenten voor medisch specialisten

LHV: Samenwerking huisartsenzorg en ggz tjjdens Covid

Factsheet samenwerking huisartsenzorg en GGZ tijdens covid-19

LHV toolkit

Goed voorbereid op nazorg na rampen

Richtlijnen GGZ Nederland; coronavirus en de zorg

Coronavirus en de GGZ

Akwa GGZ kwaliteitsstandaarden

Richtlijnen ggz

NIP – Nederlandse Instituut van Psychologen

coronadossier-veelgestelde-vragen

Verenso – Vereniging van Specialisten Ouderengeneeskunde

Informatie over Covid 19

Vereniging van geestelijk verzorgers, Corona

Richtlijnen voor geestelijk verzorgers, zingeving, nazorg en andere thema’s

Dokters voor kinderen: COVID kindcheck

Artsen doe de COVID19 kindcheck

4. Zorg voor patiënten

4.1  Telefonische diensten en chatmogelijkheden

Mind live stream en lotgenoten

Mind korrelatie hulplijn tel. 0900-1450

Kinderen en jongeren tot 18 jaar

De Kindertelefoon  tel. 0800-0432

Algemeen

De Luisterlijn  tel. 0900 0767

Voor mensen in quarantaine of thuis isolatie

Rode kruis  tel. 070-4455888

Voor ouderen

Anbo hulplijn tel. 0348 – 46 66 66
De Zilverlijn tel. 088-344 2000
Ouderen-Infolijn van KBO-PCOB, ook voor ouderen met een migratieachtergrond tel. 030-3 400 600

Bij Suïcidaliteit: 113 online

Website113 corona tel. 0900-0113

ADF stichting voor mensen met angst- en dwangklachten

www.adfstichting.nl tel. 0343-753009

Steun bij verlies

www.steunbijverlies.nl tel. 033 – 461 68 96

Lokale organisaties en kerken

nietalleen.nl; contact naar lokale organisatie of kerk: tel. 0800-1322

Voor ondersteuning en vragen van voormalig IC-patiënten en naasten

IC connect Tel : 088 505 43 09
Het Nationale Zorgnummer  Tel : 0900-2356780
Slachtofferhulp Nederland  Tel : 088-7460090

 

4.2  Publicaties/tips/zelfhulp voor kinderen en jeugd

Nederlands Jeugdinstituut: ondersteuning voor gezinnen, kinderen en jongeren.

NJI en coronavirus

K-EET , hulp voor kinderen en jongeren met een eetstoornis

werkwijze K-EET
Intercollegiaal advies voor professionals 085-7603375 (12 tot 13 uur); website

De kinderombudsman, voor kinderen en jeugd

Corona uitleg voor kinderen

Trimbos: ondersteuning voor KOPP/ KOV kinderen

Zo blijft het fijn thuis

Mind Young

Voor jongeren met psychische klachten

Allesoversport.nl; over bewegend leren bij kinderen

Thuis bewegend leren, hoe doe je dat als ouder?

Mijn Positieve Gezondheid

Toolkit voor jongeren
Toolkit voor kinderen

Overig

Bekijk het kinderboekje over corona

 

4.3  Publicaties/tips/zelfhulp voor volwassenen

NHG: Psychosociale zorg

Psychosociale (na)zorg voor patiënten

Depressie Vereniging supportgroepen

Supportgroepen (lotgenotencontacten) voor mensen met een depressie

Platvorm voor mensen met Long covid

Coronaplein.nu, voor mensen met Long (langdurig) Covid

De GGZ appwijzer

Apps die je mentale veerkracht kunnen versterken

Mind Corona

Informatie en steun vanuit MIND voor cliënten en naasten over corona

Mind Connect app

Met elkaar in contact op een veilige manier

Corona flyer van Mind

Corona flyer mind

Websites GGZ  Internet ondersteuning/ zelfhulp voor volwassenen

Therapieland, zelfhulp coronastress
Snel beter in je vel
Mentaal Vitaal
Mirro grip op coronastress
Mirro angst en paniek

GGZ Noord Holland Noord

Zelfhulp

ACT guide

Online module omgaan met coronastress

Zelfhulpgroepen voor verslaving, inclusief hulplijnen

geduldinterventies.nl/behandeling-verslaving/zelfhulp/

RIVM & ARQ:  Steunpunt Coronazorgen

Voor iedereen die zich zorgen maakt of vragen heeft over de coronacrisis en de gevolgen daarvan.

Trimbos-instituut

Coronavirus

  1. Mentaal gezond door de coronacrisis: zeven adviezen voor de tweede golf
  2.  Jeugd en het nieuwe coronavirus
  3. Hulpbronnen tijdens de coronacrisis voor zorgverleners en mantelzorgers van ouderen
  4. Veelgestelde vragen
Mindfulness

Mindfulness-coach-app

Mentaal en fysiek fit in corona tijd

www.care4corona.nl

Positieve gezondheidszorg, een manier om breder naar gezondheid te kijken

Institute for Positive Health, samen werken aan positieve gezondheid
Mijn Positieve Gezondheid

Ned. Ver. Voor Hypnotherapeuten, luisteroefeningen in tijden van corona.

Ter ondersteuning voor zorgverleners, patiënten en voor verbetering van fysieke en mentale weerstand

WHO, een geïllustreerde gids bij tegenslag (Engels)

Doing what matters in time of stress. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO

Psychosociale ondersteuning voor publiek; omgaan met stress, PTSS

Impact kenniscentrum over covid-19

Rijksoverheid, Somber en gespannen door het coronavirus

Tips als u zich somber of gespannen voelt door het coronavirus

RIVM, Corona en mentale gezondheid, leefstijladviezen

Adviezen en ondersteuning, leefstijladviezen

Afscheid en rouw in tijden van corona

Afscheid en rouw in tijden van corona
Rouw.arq.org

5. Voorlichting aan patiënten door huisarts en POH-GGZ en POH-S

Publicaties, tips en zelfhulp

Zie ook 4. Zorg voor patiënten: publicaties/tips/zelfhulp

Tips over thuiswerken

Thuiswerken, hoe zorg je voor voldoende beweging?
Fit en vitaal thuiswerken, Arboportaal
PDF: Tips om zo gezond mogelijk thuis te werken in coronatijd, TNO

Tips van een POH-GGZ: Corona- Hoe hou je het hoofd koel?

PDF: Hou je hoofd koel

Tips bij vermoeden op huiselijk geweld

PDF: Tips corona en huiselijk geweld
Dokters voor kinderen: Artsen doe de COVID19 kindcheck

Mind: Signaleringskaart depressie

Signaleringskaart voor omgeving bij vermoeden op depressie en hoe het gesprek aan te gaan.

Mind:

Informatie en steun vanuit MIND voor cliënten en familie/naasten over corona
De ggz appwijzer

UMC Maastricht: Tips om je relatie gezond te houden

Je relatie gezond houden tijdens Corona

Trimbos:Informatie over alcoholgebruik, drugs, roken en gokken.

Trimbos: Corona, middelengebruik en mentale gezondheid

Vergroting veerkracht bij psychische kwetsbaarheid in tijden van sociale afstand

Veerkracht Anderhalf

Richtlijnen en adviezen palliatieve zorg, gesprekken bij kwetsbaren

palliaweb.nl/covid19

Thuisarts: Keuzehulp voor wensen over zorg en behandeling

Verken uw wensen voor zorg en behandeling

Cognitieve en psychologische problemen na een IC opname

Uitleg over stress bij corona

 corona

Bekijk kinderboek over corona ↑

Klik op het plaatje voor grote weergave.

PDF: Kinderboek